Journalist Martijn de Kruijf van Archined bracht naar aanleiding van de winst van de NRP Gulden Feniks een bezoek aan De Nieuwe Stad. In een uitgebreid artikel beschrijft hij hoe de ‘slow gebiedsontwikkeling’ door een niet-traditionele opdrachtgever die de traditionele opdrachtgeversrol van de gemeente heeft overgenomen tot uiting komt in Amersfoort in De Nieuwe Stad.
‘In de traditionele gebiedsontwikkeling hebben gemeenten de rol van opdrachtgever. Hoe beter de grondpositie (de hoeveelheid grond in eigendom), hoe meer regie over het ontwerp en het proces. De gemeente verkoopt haar grond onder bepaalde voorwaarden aan ontwikkelende partijen en met de opbrengsten worden de (ondergrondse) infrastructuur, de inrichting van de openbare ruimte en voorzieningen betaald. De Vinex wijken zijn bekende voorbeelden van deze traditionele gebiedsontwikkeling.
Nu de vrije ruimte schaarser wordt, zien we steeds vaker transformaties van bestaande gebieden met soms een veelvoud aan grond- en/of vastgoedeigenaren. De grondpositie en dus de invloed van gemeentes op de ontwikkeling van een gebied wordt daardoor kleiner. De gemeente is niet langer de allesbepalende opdrachtgever, maar een meer gelijkwaardige, faciliterende ontwikkelpartner. Hiernaast zien we dat gebiedstransformatie vaak kleinschaliger en meer gefragmenteerd is. Men ontwikkelt per blok, soms per individuele kavel, waarbij de markt en de belangen van partijen met grondpositie bepalend zijn.
Bij de Nieuwe Stad is dit nog een stap verder gegaan. Schipper Bosch – naast initiatiefnemer ook ontwikkelaar, opdrachtgever, grondeigenaar én architect – heeft de gemeente Amersfoort overtuigd dat het publieke deel aan het private initiatief overgelaten kan worden. Gemeente heeft haar volledige grondpositie opgegeven door ook de openbare ruimte aan Schipper Bosch te verkopen. Dit maakt De Nieuwe Stad een echt pioniersproject. Schipper Bosch werd door deze transactie verantwoordelijk voor de financiering, aanleg en het beheer van de openbare ruimte. In de eigendomsakte is echter wel vastgelegd dat de openbare ruimte ook daadwerkelijk publiek toegankelijk blijft.’
Winterse dronefoto van het gebied: VideosByRenger
Poorthuis foto: TheTimewriters